Kollektif Travma Nedir?



Travma, bireyin fiziksel ve ruhsal bütünlüğünü derinden tehdit eden olay ya da durumdur. (APA) Bir toplumun geniş kesimlerini etkileyen, genellikle olağan dışı bir olayın yol açtığı derin psikolojik etkilere verilen bir isimdir. Bu olaylar, savaşlar, doğal afetler, terör saldırıları, soykırımlar, siyasi zulümler veya büyük ölçekli kazalar gibi toplumun normal işleyişini ciddi şekilde etkileyen olaylar toplumsal travma olabilir. Toplumsal travma, bireylerin ve toplumun güvenlik, kontrol ve normal yaşam düzenine olan inancını sarsar.


 

Başımıza gelen kötü şeyler travma değildir, başımıza gelen şey sonucu içimizde yaşadığımız şeylere travma denir. Bireysel travmada doğrudan bir maruz kalma söz konusuyken, toplumsal travmada ise toplumun tamamını etkileyen olaylardan kaynaklanır.



 

Toplumsal travma ne değildir sorusuna gelince, toplumsal travma kişisel bir deneyim değildir. Bireysel travma ile toplumsal travma arasındaki fark, travmanın etkilerinin sadece bir kişiyi değil, geniş bir toplumu etkilemesidir. Aynı zamanda, toplumsal travma bireysel travmalardan farklı olarak genellikle daha uzun süreli etkileri olan bir durumdur.



 

Travma iç dünyamızın en temel ihtiyacı olan güvenme duygumuzu yitirdiğimiz bir durumdur. Toplumsal travma ise; toplumda genel bir güvensizlik hissi, sosyal bağların zayıflaması ve toplumsal değerlerin sorgulanması gibi sonuçlara yol açabilir. İnsanlar, güvenlik, istikrar ve korunma ihtiyaçlarının karşılanamadığı bir ortamda, iç dünyalarında güvensizlik ve çaresizlik hissi yaşayabilirler. Toplumsal travmayla başa çıkmak için, toplum olarak dayanışma, destek ve yeniden yapılanma sürecine odaklanmak önemlidir.



 

Güvenin yeniden inşa edilmesi, travmanın etkilerini hafifletme ve toplumun iyileşmesi için çeşitli kaynakların mobilize edilmesi gerekmektedir. Aynı zamanda, bireylerin ve toplumun travma sonrası psiko-sosyal destek hizmetlerine erişimi özellikle sosyoekonomik düzeyi düşük olan bölgelere sağlanmalı, bilinçlendirme çalışmaları yapılarak travmanın etkileri hakkında anlayış ve empati toplumun her kesimince arttırılmalıdır.

 

 


İleri okumalar 
Audergon, A. (2004). Collective trama: The nightmare of history. Psychotherapy and Politic International, 2(1) 16-31.